İSTİŞÂRENİN HİKMETLERİ Müşâvere; meşveret, istişare, mütâlaa, müzakere ve danışma kelimeleri ile ifade edilebilir. Herhangi bir mesele veya iş hakkında münasip görülen bazı kimselere danışmak, onların fikirlerine müracaat etmek, fikir alışverişinde bulunmak demektir. Resûl-i Ekrem sallallâhü aleyhi ve sellem Efendimiz, hakkında vahiy inmeyen ve dinin esaslarına ait olmayan bazı dünyevî işlerde, Ashâb-ı Kirâm’ı ile istişare ederdi. Bununla memur idi. Nitekim “…(Yapacağın) işlerde onlarla müşâvere et…” meâlindeki Âl-i İmrân Sûresi’nin 159. âyet-i kerîmesinde, müşâvere yapılması bildirilmiştir. Resûl-i Ekrem sallallâhü aleyhi ve sellem Efendimizin, Ashâb-ı Kirâm’ı ile müşâverede bulunmasının pekçok hikmeti ve faydası vardır. Resûl-i Ekrem’in Ashâb-ı Kirâm’ı ile müşâverede bulunması, onlara olan muhabbetini, teveccühünü gösterir ve Ashâb’ının kadir ve kıymetini artırmış olur. Resûl-i Ekrem (s.a.v.) Efendimiz, şüphe yok ki aklen de bütün insanların en mükemmelidir. Resûl-i Ekrem’in Ashâb-ı Kirâm’ı ile müşâverede bulunması, onların fikirlerinden istifade etmek için değildir. Belki onların akıllarının, düşüncelerinin derecesini bilmek ve muhabbet ve merbutiyetlerini (bağlılıklarını) anlamak içindi. Resûlullâh sallallâhü aleyhi ve sellem’in müşâvere ile memur olması, ümmetinin de müşâvereye riâyet etmesinin lüzumlu olduğunu gösterir. Nitekim bir hadîs-i şerîfte şöyle buyurulmuştur: “Bir kavim, müşâvere yaptıkça işlerinin en doğrusuna yol bulmuş olur.” Yani işlerinde muvaffakiyete nâil olur. Müşâvere husûsunda ümmeti, ona uymuş ve bu müşâvere, sünnet-i nebeviyye olmuştur. Hazret-i Ömer (r.a.) şöyle buyururdu: “Bir kişinin fikri tek bir ip gibi, iki kişinin fikri birbirine bağlanmış sağlam iki ip gibi, üç kişinin fikri ise (kopması neredeyse imkânsız) halat gibidir.”